کشت‌های گلخانه‌ای یکی از انواع کشت میباشد که دست مهندسان کشاورزی را بسیار باز کرده است. کشاورزان با استفاده از کشت گلخانه‌ای می‌توانند گل‌ها و گیاهان گرمسیری را در مناطق سردسیر کشت کنند.
همچنین یا استفاده از این روش میشود برخی از میوه‌ها و گیاهانی که لازم داریم را در خارج از فصل‌شان کشت کنیم.
به همین دلیل است که امروزه هر میوه و گیاهی که بخواهید را می‌توانید در هر موقع از سال داشته باشید. در واقع کشت گیاه در گلخانه محدودیت زمان و مکان را برای گیاهان و میوه‌ها از بین برده است.
یعنی ما در هر زمان و مکانی می‌توانیم گیاهان و محصولات خودمان را با کشت گیاه در گلخانه به دست آوریم.
کشت‌های گلخانه‌ای بسته به شرایطی که دارند، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. ما امروز در این مقاله میخواهیم یکی از انواع کشت گلخانه‌ای یعنی کشت گلخانه‌ای هیدروپونیک را مورد بررسی قرار دهیم.
تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا به شما بگوییم که مزایا و معایب کشت گیاه در گلخانه هیدروپونیک چیست؟
مزایای کشت گیاه در گلخانه هیدروپونیک چیست؟
روش هیدروپونیک یکی از به روزترین و محبوب‌ترین انواع کشت گلخانه‌ای میباشد که در سال‌های اخیر توجه افراد زیادی را به خود جلب کرده است. در این روش کشت گلخانه‌ای جالب، شما برای کاشت گیاه نیاز به خاک ندارید.
یعنی ریشه گیاه به صورت مستقیم با موادی که برای رشد نیاز دارد، در ارتباط است. به این روش کشت گلخانه‌ای لقب کشاورزی جهان آینده داده‌اند.
این روش مزایای زیادی دارد، زیرا بدون آسیب رساندن به خاک و بدون محدودیت در زمان و مکان می‌تواند هر گیاهی را تولید کند. در ادامه مزایای کشت گیاه به روش هیدروپونیک را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
کشت گیاه در گلخانه نیاز به خاک ندارد
این نوع کشت گلخانه‌ای نیاز به خاک ندارد و شما بدون محدودیت‌های کشت سنتی می‌توانید محصولات خود را در هرجایی که بخواهید بکارید.
مواد مغذی مورد نیاز گیاه در آب محلول بوده و فقط شما یک محیط کشت را باید آماده کنید. به همین منظور می‌توانید از الیاف نارگیل، پرلیت، سنگریزه سفالی یا پشم سنگ با گرید کشاورزی تهیه نمایید.
کشت گیاه در گلخانه آب کمی نیاز دارد
یکی از مشکلات کشاورزی مخصوصا در نواحی گرم و خشک نبود آب کافی است. سالانه بسیاری از محصولات گیاهی به دلیل نبود آب کافی از یین می‌روند. از طرفی مصرف زیاد آب در بخش کشاورزی به یک معضل جهانی تبدیل شده است.
به همین دلیل بسیاری از کشاورزان در کشورهای مختلف به کاشت گلخانه‌ای روی آورده‌اند. جالب است بدانید که در کاشت گیاه به روش هیدروپونیک مصرف آب تا ۹۰ درصد کاهش پیدا می‌کند.
یکی از دلایل استقبال از این روش و دادن لقب کشاورزی جهان آینده همین مسئله بوده است.
نرخ رشد بیشتر
یکی دیگر از مزایای کشت گیاه در گلخانه هیدروپونیک این است که، گیاه به رشد حداکثری خودش می‌رسد.
زمانی که گیاه در خاک کاشته میشود، قسمتی از انرژی آن برای رشد ریشه‌هایش مصرف میشود. گیاه برای این که بتواند به مواد مغذی درون خاک دسترسی داشته باشد، باید ریشه‌های خودش را رشد دهد.
ولی در روش هیدروپونیک مواد مغذی همیشه در دسترس گیاه هستند و نیاز به رشد ریشه‌هایش نخواهد بود. جالب است بدانید که در روش کشت گیاه در گلخانه، گیاه حدود ۴ تا ۱۶ برابر انواع دیگر کاشت رشد می‌کند. همچنین میوه‌هایی که در این روش کشت به دست می‌آیند، ۲ تا ۸ برابر روش‌های دیگر است.
کنترل مواد مغذی
در سیستم کاشت سنتی، استفاده از کودهای مختلف در طولانی مدت باعث میشود که آن کود دیگر اثر بخشی نداشته باشد.
مسئله دیگر این است که بخش زیادی از کودهای گیاهی و شیمیایی در کاشت سنتی هدر می‌روند و جذب گیاه نمی‌شوند. اما در روش کاشت هیدروپونیک گیاه همواره به صورت مستقیم با مواد مغذی در تماس است.
این مسئله باعث میشود که گیاه شما نیاز به کود کمتری داشته باشد. علاوه بر این که محصول نهایی سلامت بیشتری دارد، این روش از نظر مالی هم به صرفه میباشد.
مواد مغذی به دو صورت پودری و مخلوط آماده در بازار موجود است که بعد از حل کردن در آب در دسترس گیاه قرار می‌گیرد.
سازگار بودن با گیاهان
از دیگر مزایای کشت گیاه در گلخانه‌های هیدروپونیک، سازگاری با تمامی گیاهان است. شما در کشت سنتی به دلیل محدودیت‌هایی مانند نوع خاک، منطقه آب و هوایی، دما و… نمی‌توانید همه گیاهان را در کنار یکدیگر داشته باشید.
اما در این روش کشت، شما می‌توانید گیاهان مختلف را در انواع سیستم‌های هیدروپونیک رشد دهید. در واقع ما در کشت گلخانه‌ای به روش هیدروپونیک محدودیت‌های کشت سنتی را نخواهیم داشت.
نبود آفت‌ها و حشرات
یکی از مشکلاتی که در کشت سنتی و باغی وجود دارد، ایجاد آفت‌ها در بین درختان و گیاهان ، علف‌های هرز و وجود حشرات مختلف است که برای رهایی از این مشکلات سمپاشی درخت و گیاهان انجام میشود . این مشکلات در کشت گلخانه‌ای به روش هیدروپونیک بسیار کم میباشد. به طوری که نیاز نیست شما از سم‌های حشره کش یا آفت کش استفاده کنید.
عدم استفاده از این سم‌ها محصول نهایی شما را سالم‌تر و ارگانیک‌تر می‌کند. علاوه بر این بخاطر این که میزان آفت و حشره کمتر است، کنترل آن‌ها نیز ساده‌تر بوده و زحمت کشاورزان بسیار کم میشود.
از نظر اقتصادی هم حذف حشره کش‌ها و آفت کش‌ها برای کشاورزن بسیار مقرون به صرفه میباشد.
تولید محصولات سالم و ارگانیک
استفاده کمتر از کودهای شیمیایی و حذف آفت کش‌ها و سموم حشره کش باعث میشود که محصول نهایی سالم‌تر و ارگانیک‌تر عمل بیاید.
محصولات گیاهی سالم به سلامت جامعه کمک کرده و مانع از به وجود آمدن بسیاری از بیماری‌ها میشود. محصولات سیستم هیدروپونیک باعث جوانی و شادابی انسان شده و از مشکلاتی مانند پیری زودرس جلوگیری می‌کند.
نیاز به نیروی کار کمتر
در سیستم کشت هیدروپونیک بسیاری از فعالیت‌های کشاورزی سنتی مانند شخم زدن، کاشت محصول، سم پاشی و… حذف شده و نیروی کار کمتری نیاز است. نیروی کار کمتر هزینه کاشت را کاهش می‌دهد و محصول نهایی را با قیمت ارزان‌تری به درست مصرف کننده می‌رساند.
رشد در فضای کم
در کشاورزی سنتی برای این که گیاهان بتوانند به اندازه کافی ریشه خودشان را رشد دهند، نیاز به فضا دارند. به همین دلیل است که درختان و گیاهان در خاک با فاصله از هم کاشته می‌شوند.
در حالی که در سیستم هیدروپونیک گیاه مستقیم با مواد غذایی در ارتباط است و نیاز به رشد دادن ریشه ندارد. به همین دلیل است که شما در این روش می‌توانید گیاهان بیشتری را در فضای کمتری پرورش دهید.
معایب کشت گیاه در گلخانه هیدروپونیک چیست؟
کشت گیاه در گلخانه هیدروپونیک در کنار مزایای زیادی که دارد، معایبی را نیز به همراه دارد. در ادامه میخواهیم بررسی کنیم که معایب کشت گیاه در گلخانه هیدروپونیک چیست؟
حساسیت بالا و زمان‌بر بودن
در کشت سنتی اگر شما یک یا در برخی موارد چند روز گیاه را آبیاری نکنید، جای جبران وجود دارد. اما در کشت هیدروپونیک اگر آب به گیاه نرسد گیاه سریعا از بین خواهد رفت.
در واقع کسی که قصد ایجاد یک گلخانه هیدروپونیک را دارد، باید تمام وقت خودش را برای نگهداری از گیاهان گلخانه بگذارد. البته شما هر چقدر زمان بیشتری برای گلخانه خودتان بگذارید، سود بیشتری را به دست خواهید آورد.
هزینه بالا کشت گیاه در گلخانه هیدروپونیک
یکی دیگر از مواردی که برخی از افراد آن را جزو معایب ایجاد گلخانه هیدروپونیک به حساب می‌آورند، هزینه بالای ایجاد آن است. راه اندازی این گلخانه‌ها نیاز به خرید سیستم تهویه، لامپ رشد گیاه، پمپ هوا، مواد مغذی، سنگ هوا، مخزن، ژنراتور و… دارد.
البته باید به این نکته توجه داشت که برداشت محصول در این روش کشت چند برابر دیگر روش‌ها است. یعنی در مدت زمان کوتاهی هزینه‌های راه اندازی جبران شده و گلخانه به سود دهی خواهد رسید.
نیاز به دانش فنی
راه اندازی و نگهداری از سیستم هیدروپونیک نیاز به تخصص دارد و شما بدون داشتن دانش فنی مناسب، نمی‌توانید این نوع گلخانه را تاسیس کنید.
حساسیت بالای گیاهان در این نوع کشت باعث میشود که هرکسی نتواند از پس اداره این سیستم بربیاید. کسی که می‌خواهد یک سیستم گلخانه‌ی هیدروپونیک راه اندازی کند، باید دانش و تجربه کافی را داشته باشد.
وجود بیماری‌های آبی
در این نوع کشت خاک و بیماری‌های مربوط به آن به طور کامل حذف شده است، اما برخی بیماری‌های آبی هنوز وجود دارد. شما برای حذف این نوع بیماری‌ها باید سیستم فیلتراسیون آب داشته باشید.
همچنین باید یک سیستم تهویه مناسب تهیه کنید تا از رشد بیماری‌های قارچی گیاهان جلوگیری شود. اگر حواس‌تان به تهویه نباشد، در کمتر از 24 ساعت کل سیستم شما دچار قارچ‌هایی مانند پیتیوم و فیتوفترا خواهد شد.
محدودیت در سیستم
گلخانه‌های هیدروپونیک سیستم‌های متنوعی دارند و شما نمی‌توانید همه گیاهان را در یک سیستم پرورش دهید. در واقع هر سیستمی از هیدروپونیک مخصوص رشد یک سری گیاه به خصوص است. اگر شما می‌خواهید گیاهان بسیار متنوعی را در این سیستم پرورش دهید، باید چند سیستم هیدروپونیک ایجاد کنید.
سخن پایانی
در این مقاله از … در مورد یکی از جدیدترین و البته به روزترین روش‌های کشت و پرورش گیاهان صحبت کردیم. تغییر سیستم کشاورزی به این روش باعث میشود در هر فصل از سال، انواع میوه‌ها و سبزیجات را داشته باشیم.
گفتیم در این روش، بر خلاف کشاورزی سنتی، نیاز به کاشت گیاه در خاک و همچنین آبیاری منظم ندارد. علاوه بر این مهم‌ترین مزایای استفاده از روش هیدروپونیک را به شما عزیزان گفتیم.
اگر در مورد این روش یا تجهیزات لازم برای راه اندازی سیستم هیدروپونیک سوالی دارید، پیشنهاد می‌کنیم با ما در ارتباط باشید.