آلودگی هوا یکی از مشکلات عمده زندگی شهر نشینی است. این روزها با افزایش جمعیت و روی آوردن اکثر افراد به زندگی شهرنشینی به مراتب، ساختمان سازی نیز به نوبه خود رشد بالایی دارد.
وجود ساختمان های جدید در شهرها موجب محدودیت فضای سبز می شود. نقش فضای سبز در زندگی شهری اهمیت بسزایی دارد به همین خاطر افرادی که در شهرها زندگی می کنند در هر روز از ایام تعطیلات و فراغت خود سعی می کنند به فضای سبز اطراف یا درون شهر بروند.
با این اوصاف می توان بیان کرد که طراحی نقش فضای سبز در زندگی شهری اهمیت زیادی دارد. آلودگی های شهر و دود ناشی از کارخانه ها و وسایل نقلیه موجب آلودگی هوا می شود که همین امر نیز باعث بسیاری از امراض قلبی و همچنین بیماری های مزمن می شود.
اما با همه محدودیت های مکانی که برای طراحی فضای سبز وجود دارد اگر با قواعد و اصول خاصی نیز بتوان در شهرها فضای سبز را طراحی و ایجاد کرد بخشی از مشکلات آلودگی هوا نیز حل خواهد شد.
به طور کلی می توان نقش فضای سبز در زندگی شهری را به ریه های تنفسی شهرنشینان نسبت داد که در صورت فقدان فضای سبز در شهرها تندرستی و سلامتی افراد نیز به خطر خواهد افتاد
.بنابراین طراحی و اجرای فضای سبز در شهرها به عنوان منابع گذراندن تعطیلات و اوقات فراغت شهروندان و همچنین کاهش دادن آلودگی های شیمیایی در هوای شهرها نقش بسزایی دارد که نمی توان به سادگی از کنار آن رد شد و موجب کاهش نقش فضای سبز در زندگی شهری شده است.
اگر از دور نظاره گر آسمان شهر باشید به راحتی متوجه آلودگی آن خواهید شد. همین آلودگی هوا و نفس کشیدن در چنین هوای آلوده ای باعث بروز مشکلات جدی تر در افراد در همه سنین خواهد شد. در واقع الودگی هوا سن و سال نمی شناسد و هر فردی که درون چنین فضایی زندگی کند احتمال مبتلا شدن آن به بیماری های قلبی و … است.
بنابراین نقش فضای سبز در زندگی شهری با مزیت های زیادی از جمله کاهش آلودگی هوا، تقویت روحیه در شهروندان و همچنین ایجاد امکانات متنوع با افق های وسیع برای تک تک افراد همراه است.
تاثیرات مثبت فضای سبز در زندگی شهری
زندگی شهرنشینی با مشغله های زیادی که دارد با نگرانی ها و دغدغه های زیادی همراه است که گاهی اوقات نشستن در فضای سبز پارک ها موجب آرامش درونی در افراد می شود.
سبزگی و سر زنده بودن درختان در فضای سبز موجب شور و نشاط بیشتری می شود و انرژی مضاعفی را برای وارد شدن به دنیای ماشینی و صنعتی می دهد و به این ترتیب میتوان به نقش فضای سبز در زندگی شهری پی برد.
جالب است بدانید که در احادیث و آیات این گونه بیان شده است که نگاه کردن به فضای سبز موجب آرامش روح و روان در افراد می شود و غم ها و ناراحتی ها را می زداید که از نقش فضای سبز در زندگی شهری می باشد.
فضای سبز در زندگی شهری، یاس و ناامیدی را از انسان دور می کند و موجب شور و نشاط می شود. بهره مند شدن از فضای سبز در درمان بسیاری از بیماری ها موثر است و با نگاه کردن به فضای سبز امید تازه ای در انسان به وجود خواهد آمد که در پی آن انرژی مضاعفی را می بخشد و این موضوع از نقش فضای سبز در زندگی شهری می باشد.
بنابراین می توان بیان کرد که فضای سبز در زندگی شهری موجب انگیزه بخشیدن و تقویت روحیه افراد می شود.
مزیت های ایجاد طراحی فضای سبز در شهرها
با توجه به رشد بالای ساختمان سازی در شهرها و نبود فضای سبز می تواند نقش فضای سبز در زندگی شهری را غیر قابل تحمل توصیف کرد. بنابرین مسئولان با در نظر گرفتن تدابیر لازم سعی در برپایی فضای سبز متعدد در شهرها هستند و به قولی در هر منطقه ای از شهرها، بخشی را به عنوان فضای سبز در نظر می گیرند و به طراحی فضای سبز در آن مکان می پردازند.
فضای سبز با پوشش گیاهی متنوع درون شهرها موجب جذب آلودگی هوا می شود و از طرفی هوای پاکیزه و سالمی را در محیط شهری فراهم می کند که نفس کشیدن در آن برای افراد بسیار مفید است.
بنابراین هر پوشش گیاهی هر چند کوچک و بزرگ نقش موثری در تعدیل کننده هوای درون شهرها دارد و موجب افزایش کیفیت هوا در محیط شهری نیز می شود. در ادامه مزیت های ایجاد طراحی فضای سبز درون شهرها را بیان خواهیم کرد.
مزیت های فضای سبز عبارت اند از:
کاهش آلودگی هوا
یکی از مهمترین مزیت های فضای سبز در زندگی شهری ، کاهش آلودگی هوا است. در واقع یکی از اثرات مثبت فضای سبزدر زندگی شهری این است که زندگی در جامعه صنعتی و شهری را برای افراد قابل تحمل می کند.
کاهش آلودگی های صوتی
سر صدای ماشین ها که مدام در حال عبرومرور از خیابان های درون شهر هستند همراه با بوق هایی پی در پی که مثل این است که رانندگان دست از روی بوق ماشین شان بر نمی دارند بسیار سرسام آور است. از طرفی فضای سبز علاوه بر اینکه موجب کاهش آلودگی هوا می شود از طرفی آلودگی های صوتی را نیز کاهش می دهد .
تندرستی و سلامت روان
فعالیت های روزانه به خودی خود موجب خستگی های ذهن و افکار درونی می شود که به دنبال آن استرس و نگرانی همراه خواهد بود. البته در پی این نگرانی ها و شور زدن ها نیز امراض قلبی و دیگر بیماری ها پنهان شده است که با توجه کردن زیادی به نگرانی ها و استرس های روزانه این بیماری ها خود را نشان می دهند.بنابراین باید به دنبال راه حلی برای فرار از شر این همه استرس و نگرانی ها بود.
نشستن در فضای سبز و نفس کشیدن در آن، انرژی مضاعفی را به انسان می بخشد که طی آن هر گونه استرس، افسردگی و نگرانی های روزمره نیز کاهش می یابد. در واقع وجود فضای سبز درون شهرها موجب تقویت روحیه افراد و سلامتی روانی آن ها می شود.
به حداقل رساندن مصرف انرژی
فضای سبز درون شهرها تاثیر زیادی بر کیفیت هوای شهر دارد و موجب خنک کننده محیط و کاهش دما نیز می شود که در نهایت کاهش مصرف انرژی را به همراه خواهد داشت. علاوه بر آن پوشش گیاهی سر سبز جذابیت بیشتری را به منطقه مورد نظر می دهد که به مراتب مورد توجه بازدیدکنندگان زیادی قرار خواهد گرفت.
گذراندن اوقات فراغت
ورزش کردن با سلامتی و تندرستی رابطه مستقیمی دارد. وجود فضای سبز درون شهرها این امکان را برای افراد شهرنشین فراهم می کند که فعالیت های ورزشی زیادی از جمله پیاده روی، دویدن، دوچرخه سواری و … را فراهم می کند.
البته در بیشتر فضای سبز درون شهرها تجهیزات ورزشی برای افراد به طور رایگان فراهم شده است تا افراد بتوانند در هر ساعتی از اوقات فراغت و تعطیلی بتوانند به فضای سبز بروند و از این تجهیزات استفاده کنند.
جلوگیری از بیماری های مختلف
تحقیقات به عمل آمده در رابطه با تاثیرات فضای سبز بر زندگی شهری نشان می دهد که وجود فضای سبز درون شهرها موجب جلوگیری از بیماری های مختلف می شود. طبیعتا قرار گرفتن در هوای آلوده شهری بیماری های مختلفی را در افراد شهرنشین به وجود می آورد.
پوشش گیاهی در فضای سبز هر گونه استرس، افسردگی و حملات قلبی را افراد دور می کند چراکه همین مواردی که زیاد به چشم نمی آیند و جدی گرفته نمی شوند موجب بسیاری از بیماری های خطرناک در بدن می شوند. بنابراین با طراحی فضای سبز و بهره مند شدن از آن می توان از این عوامل خطر ناک که سلامتی انسان را تهدید می کند در امان باشید.
بالا بردن مشارکت اجتماعی
با ایجاد و طراحی فضای سبز درون شهرها، شرایط دوچرخه سواری، دویدن و کلاس های تناسب اندام برای افراد فراهم است که همه این فعالیت ها به نوبه خود موجب تقویت و آرامش درونی در افراد می شود.
از طرفی طراحی فضای سبز بر روضعیت خانه ها و مشاغل درون شهرها نیز تاثیر بسزایی دارد که موجب بالا رفتن ارزش اقتصادی در محیط شهری نیز می شود.
انواع و نقش فضای سبز در زندگی شهری
طراحی فضای سبز با توجه به موقعیت های مکان مورد نظر ممکن است متنوع باشد که عبارت اند از:
فضای سبز عمومی
فضای سبز عمومی شامل پارک ها هستند که برای عموم افراد این مکان ها طراحی شده اند تا اواقت فراغت خود را در آن سپری کنند. البته برای گردهمایی های فرهنگی و اجتماعی نیز از این مکان استفاده می شود.
پارک ها با پوشش سبز خود جذابیت زیادی به نمای شهر می دهند که بهره مند شدن آز این همه زیبایی و نفش کشیدن در آن برای همه عموم آزاد است و از نقش فضای سبز در زندگی شهری محسوب میشود.
فضای سبز به صورت نیمه باز
محوطه های ادارات ، بیمارستان ها و نظایر آن از جمله فضای سبز با نیمه باز هستند که با توجه به موقعیت مکانی از فضای سبز بهره مند می شوند. البته فضای سبز در این مکان ها نسبت به فضای عمومی محدودتر است.
فضای سبز خیابان ها و معابر
درختانی که در حاشیه خیابان ها و پیاده رو در محیط شهری وجود دارد از جمله نقش فضای سبز در زندگی شهری هستند که علاوه بر سایه انداختن بر روی خیابان ها و پیاده روها موجب خنک کردن و پاکیزگی هوای درون شهرها می شوند.
فضای سبز خصوصی
باغ ها و باغچه های که در محدوده خاصی هستند و دارای مالک نیز می باشند از جمله فضای سبز خصوصی به شمار می آیند.
سخن پایانی
نقش فضای سبز در زندگی شهری علاوه بر زیبایی و جذابیت زندگی شهرنشینی با تاثیرات مثبت و مزیت های فوق العاده ای برای افراد شهر نشین همراه است. با این اوصاف بسیاری از پزشکان و روانشناسان بر این عقیده هستند که فضای سبز در ارتقا دادن کیفیت زندگی شهر تاثیر بسزایی دارند. از طرفی وجود فضای سبز درون شهرها موجب تقویت روحیه افراد و سلامت روحی و روانی در افراد می شود