باغ ژاپنی و طراحی آن
یکی از طراحی محوطه‌ها که توانسته است تاکنون جایزه بهترین طراحی را در محوطه سازی مسکونی از آن خود کند محوطه سازی باغ ژاپنی می‌باشد. طراحی محوطه سبز همانند باغ‌های چینی ترکیبی از باغ‌های ذن قدیمی، مواد و مصالح تکمیلی، اشکال و زوایای مدرن می‌باشد که تمامی این عناصر در یک مجموعه به صورت خلاقانه و هنری در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند.
معماران در طراحی محوطه‌ی سبز باغ چینی از گیاه‌های بومی که برخی از آنها دارای نمادهای مختلف نیز می‌باشند استفاده می‌کنند، گونه‌های درختی مورد استفاده در این محوطه سازی شامل Acer palmatum، Prunus serrulata، Ginkgo biloba است. همچنین درختچه‌هایی که در این فضای سبز استفاده می‌شود عبارت‌اند از Abelia X gradiflora و Pinus muga.
لازم به ذکر است گیاه‌های پوششی نیز در این طراحی استفاده می‌شود که شامل Festuca ovina var، Ophiopogon japonius، Hedra hellix، liriope muscari و glauca است. از دیگر گیاهانی که در این فضای سبز استفاده می‌شود می‌توان به گیاهان گل‌دار اشاره کرد که به آنها jasminum polyanthum است. از اصلی‌ترین اصول های طراحی برای باغ ژاپنی می‌توان به این اشاره کرد که شما باید در ابتدا زمین و آب موجود را در نظر بگیرید و نسبت به آن مکان‌های طبیعی زیبایی را که در ذهن دارید را بر روی فضاهای به‌جای‌مانده پیاده سازی کنید.
مشخصات باغ های ژاپنی
در طراحی فضای سبز باغ ژاپنی شما باید برخی از اصلی‌ترین مشخصه‌هایی که برای باغ ژاپنی می‌باشد را در نظر داشته باشد که این مشخصات عبارت‌اند از:
- طریقه سنگ چینی در این باغ مخصوص و بر اساس اعتقادات مذهبی و سمبلیک می‌باشد.
- استفاده از سنگ‌های قلوه‌ای و چند ضلعی و نامنظم که شکل آنها گاهی دارای معنا و مفهوم خاصی باشد.
- فواصل سنگ‌ها و باغچه‌ها و درختان بر اساس معیارهای مذهبی و فرهنگی آنها استوار است.
- عنصر اصلی این باغ سنگ است سنگ‌های صخره , قلوه و …
- تمیزی و مرتبی باغ‌های ژاپنی یکی از اصول اصلی آن است.
- هرگونه از باغ نشانگر سمبلیک قسمتی از طبیعت است.
- ابعاد اکثر گاها و گیاهان نسبت به باغ‌های دیگر کوچک‌تر است.
- جریان آب و جوی و پل‌های قوس دار ظریف
- ایجاد پستی و بلندی کم ارتفاع به صورت تپه
عناصر باغ ژاپنی
معماری در فضای سبز باغ چینی متفاوت از آن چه می‌باشد که شما در طراحی‌های باغ‌های غربی آن را مشاهده می‌کنید. ژاپنی‌ها همیشه دارای روابط روحانی با سرزمین خود هستند که این امر آنها را معتقد کرده است که روح آنها با سرزمینی که در آن زندگی می‌کنند در تعامل می‌باشد. همین موضوع یکی از دلایلی است که آنها در طراحی محوطه باغ ژاپنی از عنصرهای طبیعی استفاده می‌کنند که در ادامه به این عناصر خواهیم پرداخت. این عناصر اصلی به صورت ذیل معرفی شده‌اند:
-
سنگ و صخره
یکی از جایگاه‌های مهمی که در ادیان چین و ژاپن بسیار به آن توجه شده است صخره‌ها می‌باشند که تاکنون داستان‌های اساطیر زیادی در این خصوص در این ادیان بیان شده است. از این رو در تمامی سبک‌های باغ ژاپنی از سنگ استفاده می‌کنند. یکی از اصلی‌ترین مسئله‌ها در ترسیم محوطه‌ی سبز باغ ژاپنی طریقه و محل قرار گیری این صخره‌ها می‌باشد. صخره‌هایی که شما در باغ استفاده می‌کنید باید به گونه‌ای باشد که بازدیدکننده‌ها تصور کنند که این صخره‌ها همیشه در آن نقطه قرار داشته‌اند. برخی از صخره‌هایی که در طراحی باغ ژاپنی از آن استفاده می‌شود عبارت‌اند از:
- عمودی کوتاه
- عمودی بلند
- شکل‌های مختلف در سنگ‌های افقی
- قوسی و طاق‌دار
لازم به ذکر است این صخره‌ها باید به تعداد فرد در باغ‌ها نصب شوند.
-
آب
سختی صخره‌ها و لطافت آب کاملاً با یکدیگر مکمل هستند و استفاده از این دو عنصر در کنار هم احساس آرامش را به بازدیدکننده‌ها انتقال خواهد داد. آب یکی از نمادهای دریا است و حرکت آن نیز گذر زمان را به رخ می‌کشد. المان های باغ ژاپنی معمولاً به گونه‌ای می‌باشد که در آن 2 یا چند دریاچه و یا حوضچه به کار رفته است که آنها به وسیله کانال‌های کوچک به یکدیگر متصل شده‌اند. آب در این طراحی‌ها می‌تواند به گونه‌های زیر خود را نمایان کند:
- استخرها
- آب نماها
- دریاچه‌ها
-
پل‌ها
در فرهنگ ژاپنی پل‌ها به معنای راهی هستند که به سمت بهشت و فناناپذیری می‌رود. به همین دلیل در ترسیم محوطه باغ ژاپنی از پل‌هایی استفاده می‌کنند که بخش‌های مختلف باغ را به یکدیگر متصل کرده است. این پل‌ها معمولاً از جنس چوب و یا سنگ ساخته شده‌اند تا نمای زیباتری را به باغ بدهند.
-
شن و سنگ‌ریزه‌های مواج
در معماری باغ‌های ژاپنی از این نماد به عنوان دریا و یا اقیانوس استفاده می‌کنند. این زمین‌های شنی در باغ‌های ژاپنی معمولاً با استفاده از ذرات خرد شده گرانیت‌های سفید یا بژ و سنگ‌ریزه‌هایی که مختص به این طراحی‌ها می‌باشد استفاده می‌شود.
ویژگی باغ ژاپنی
از ویژگی‌های اصلی در خلق فضاهای سبز برای باغ ژاپنی را برای شما به اختصار توضیح خواهیم داد که عبارت‌اند از:
-
عدم تقارن
تمامی طراحی‌هایی که برای باغ‌های ژاپنی انجام می‌شود به صورت نامتقارن صورت می‌گیرد زیرا به صورت ذاتی هیچ خط مستقیم و یا اشکال هندسی در منظره‌های طبیعی در طبیعت وجود ندارد و فقط خطوط منحنی دیده خواهد شد.
-
تعادل
در ایجاد باغ ژاپنی اصول های زیادی وجود دارند که به کمک یکدیگر برای به وجود آوردن تعادل در این باغ‌ها استفاده می‌شود.
-
اقتباس از طبیعت
یکی از اصلی‌ترین عنصرهایی که در احداث محوطه باغ ژاپنی از آن بهره می‌گیرند طبیعت است. در باغ‌های ژاپنی در کنار یک درخت قدیمی، کوه، معبد و… نمونه‌های زیادی از مناظر طبیعی اقتباس داده شده است که می‌تواند یکی از بهترین زمینه‌ها برای محوطه سازی تلقی شود.
-
محوطه
معمولاً باغ‌های ژاپنی از داخل ساختمان‌ها و یا یک خانه دیده خواهند شد. یک پنجره و یا درب که به یک باغ بزرگ باز می‌شود می‌تواند به عنوان یک قاب منظره زیبایی را برای شما تداعی کند. در این نوع طراحی تلاش بر این است که ترکیب فضای زندگی و باغ را به یکدیگر انجام داد.
-
نمادگرایی
از دیگر ویژگی‌هایی که این طراحی به خود دیده است که تمامی عناصری که در این معماری به کار می‌رود دارای یک نماد خاص است که این نمادها عبارت‌اند از:
- سنگ‌های بزرگ
این عنصر برای نمادی از تپه‌ها، جزایر، کوه‌ها در این طراحی استفاده می‌شود
- باغ‌های سنگی و شنی
این عنصر برای نمادی از امواج اقیانوس و دریاها به کار می‌رود
- گیاهان
هر یک گیاهانی که در این باغ استفاده می‌شود نشانه‌های مختلفی دارد که اصلی‌ترین آنها می‌توان به قدرت و استقامت اشاره کرد
- آب
این عنصر نیز برای نماد دریا، دریاچه و… می‌باشد که واقعی و افسانه‌ای را برای انسان‌ها تداعی می‌کند.
طراحی باغچه ژاپنی
بسیاری از معماران به این امر اعتقاد دارند که یک چیز در طراحی‌های آسیای شرقی وجود دارد که باعث آرامش می‌شود. شاید این آرامش به فلسفه‌های ژاپنی برمی‌گردد که نگاه آنها به اصول زندگی می‌باشد که دارای قدمتی چند هزار‌ساله است و یا ممکن است بر اثر نزدیکی سبک زندگی ژاپنی‌ها با عناصر طبیعی توپوگرافی منطقه باشد.
در هر صورت این دلیل هر چه که باشد فرهنگی را به وجود آورده است که باعث شده که به طبیعت احترام زیادی را قائل شوند و منبع اصلی برای آرامش گرفتن را همین زیبایی عناصر بدانند. در نتیجه بدیعی است که تزئین باغ‌ها به سبک ژاپنی دارای طرف داران زیادی باشد زیرا یکی از بهترین منظره‌هایی که شما می‌توانید در حیاط منزل خود و یا باغ‌های بزرگ‌تر برای خود ایجاد کنید همین فضای سبز باغ ژاپنی می‌باشد.
سخن آخر
یکی از زیباترین باغ‌ها و پارک‌ها در دنیا می‌توان بدون شک باغ ژاپنی را معرفی کرد که اکنون در کشورهای بسیاری نمونه‌ای از آن را طراحی می‌کنند. باغ‌های ژاپنی باغ‌هایی هستند که به صورت سنتی بیش از 2500 سال قدرت دارد و برای ایجاد یک منظره طبیعی به مرور زمان حالتی انتزاعی را به خود جذب کرده است. این باغ‌های طبیعی و معماری آنها در کنار یکدیگر یک مکمل باشکوه را به نمایش گذاشته‌اند.
در باغ ژاپنی به جای آن که از تعداد زیادی گل و گیاه استفاده کنند معماران سعی در این دارند که بین عوامل طبیعی که نقش‌های سمبلیک دارند ارتباط عاطفی برقرار کنند و هر قسمتی از باغ را نمایانگر یکی از گوشه‌های طبیعت جلوه دهند. یکی از مواردی که در این طراحی مورد توجه بیشتری قرار گرفته است اشکال مختلف سنگ‌ها و طرز قرار گیری آن با آب، گیاهان مختلف و… رابطه‌ای را به وجود آورده است.
همان طور که ذکر شد سنگ‌ها در این طراحی نقش عمده را بر عهده گرفته‌اند. در این طراحی یک سنگ منظم و کاملاً صاف مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و به جای آن از اشکال‌ها نامنظم و سطوح مختلف سنگ‌ها استفاده می‌شود که همین امر باعث جلوه بیشتر آنها می‌شود.
به صورت کلی می‌توان گفت ژاپنی‌ها هر نوع سنگی که در این طراحی باغ‌ها به کار می‌برند را معنای خاصی برای آن در نظر می‌گیرند. شاید به نظر ژاپنی‌ها این سنگ‌ها به معنای ابدی بودن باشد و معنای سمبلیک خود را حفظ می‌کنند. لازم به ذکر است در باغ‌های ژاپنی تمامی سمبل‌ها دارای یک نمای خاصی است که تمامی آنها در کنار یکدیگر باعث به وجود آمدن آرامش می‌شود.