گیاهان فضای سبز اگر به درستی هرس شوند می توانند ساختار مناسب و با کیفیتی داشته باشد، مسئله هرس کردن گیاهان کاری فراتر از برداشتن بی رویه شاخه های گیاه است به این معنا که هرس گیاهان و درختان در فضای سبز شامل دانستن این نکته مهم است که کدام شاخه ها، کی و چگونه باید از گیاه یا درخت جدا شوند که هم از نظر کیفیت و رشد گیاه لطمه ای به آن وارد نشود و هم شکل ظاهری گیاه از تناسب و زیبایی مطلوبی برخوردار باشد.
هرس گیاهان فضای سبز اگر به شکل درست و اصولی انجام شود علاوه بر آنکه شکل ظاهری گیاه شکیل و آراسته می شود شاخه های مرکزی گیاه تقویت شده و توانایی آنها برای رشد مناسب و با کیفیت بیشتر می شود.
به چه دلیل گیاهان فضایی سبز هرس می شوند؟
دلیل اصلی هرس گیاهان فضای سبز توسعه ساختار گیاه و حجم دهی به بخش های مشخص بوته است، همچنین از بین بردن شاخه های ضعیف و اصلاح شکل آنها در زمانی که شاخه کوچک است علاوه بر مستحکم شدن و جان گرفتن شاخه اصلی باعث زیبا و شکیل شدن بوته گیاه می شود و می توان از آن در طراحی و اجرای فضای سبز استفاده کرد.
همچنین هرس به موقع گیاهان نفوذ آفت های مختلف به شاخه های گیاه و آسیب دیدن آنها را کاهش داده و به سرزندگی و طراوت گیاهان کمک می کند.
هرس گیاهان فضای سبز اگر در دوره ابتدایی رشد و بالندگی گیاه باشد علاوه بر آنکه باعث بالا رفتن کیفیت رشد گیاه می شود صاحب یا پرورش دهنده گیاه می تواند ساختار گل و گیاه خود را طوری اصلاح کند که هم از زیبایی دیداری گیاه شرایط مساعدی داشته باشد و هم طراوت و شادابی آن به حد مطلوب برسد.
گیاهان فضای سبز چه زمانی باید هرس شوند؟
گیاهان فضای سبز بهتر است زمانی هرس و اصلاح شوند که گیاه وارد خواب زمستانی شده است چون هرس گیاهان در فصول گرم سال مثل اواخر بهار و تابستان باعث خارج شدن آب گیاه از محل های برش خورده شده و ضعیف شدن شاخه های گیاه را به همراه دارد که این امر در طولانی مدت ممکن است باعث خشک شدن گیاه شود.
لذا بهترین زمان برای هرس و اصلاح کردن گیاهان فضای سبز اواسط تا اواخر فصل زمستان است هرچند با توجه به نوع گیاه این کار را می توان در اواسط پاییز هم انجام داد.
وقتی هرس گیاه در نیمه دوم فصل زمستان انجام شود این امکان برای گیاهان و درختچه های بوته ای فراهم می شود که در اوایل بهار نسبت به بازیابی و ترمیم شاخه های برش خورده اقدام کنند و گیاه دچار بحران هدر رفتن آب به خاطر تابش نور خورشید نشود.
هرچند هرس گیاهان فضای سبز در سایر مواقع سال باعث آسیب رسیدن جدی به گیاه نمی شود با این وجود روند ترمیم برش های ایجاد شده بر روی شاخه های گیاه کند می شود.
هرس کردن و برش شاخه های گیاهان و درختچه های فضای سبز در اواخر زمستان این امکان را به درختچه یا گیاه هرس شده می دهد که ترمیم و بازیابی شاخه های از دست رفته را با کیفیت بهتری توام با شکوفایی و رشد گیاه انجام دهد.
در فصل بهار که گیاهان و درختچه های فضای سبز در حال شکوفایی و تجربه تغییرات مهم هستند هرس کردن و از بین بردن شاخه های گیاه می تواند باعث کاهش قدرت گیاه یا درختچه شود.
همچنین هرس کردن برخی از گیاهان و درختچه ها در زمان نامناسب باعث ضعیف شدن گیاه و تحلیل رفتن توانایی آن ها برای مقابله با عوامل بیماری زا و آفت های مختلف می شود.
به شکلی که این امر نفوذ عوامل بیماری زا و آفت های مختلف را شکل غیر قابل انکاری افزایش می دهد در این شرایط اگر در استفاده از سموم مناسب و آفت کش تعلل شود ممکن است گیاه در یک فاصله زمانی کوتاه ضعیف و خشک شود.
در زمان هرس گیاهان فضای سبز به چه نکاتی باید توجه شود؟
اولا هرس گیاهان فضای سبز نباید فقط محدود به حذف شاخه های خشک و شکسته شود بلکه شاخه های گیاهان و درختچه های فضای سبز باید طوری هرس و اصلاح شود که در کوتاه مدت یا بلند مدت گیاه و درختچه از نظر ظاهری شرایطی آراسته و چشم نواز داشته باشد.
از دیگر نکاتی که در هنگام هرس گیاهان فضای سبز و درختچه های فضای سبز باید به آن توجه شود روند رشد این گیاهان است به این معنا که شاخه های زیرین و پایه گیاه تا هنگام رشد و قطور شدن شاخه اصلی باید در اطراف آن باقی بماند تا کیفیت رشد ریشه و شاخه اصلی گیاه بیشتر شود.
در هنگام هرس کردن کاربر یا کسی که هرس می کند باید تمرکز خود را برای هرس کردن و از بین بردن شاخه های درهم رفته، شکسته، مریض یا دارای زاویه نامناسب در قسمت بالای درخت قرار دهد تا هم کیفیت ظاهری و آراستگی گیاه بیشتر شود و هم طراوت و شادابی گیاه یا درختچه بیشتر گردد.
در زمان هرس و پاکسازی گیاهان فضای سبز و درختچه های فضای سبز باید به این نکته توجه شود که هرس و اصلاح سرشاخه های دوبل یا جوان های پایه گیاه باید در اولویت باشد به شکلی که تنها یک سرشاخه اصلی بر روی گیاه باقی بماند تا توان لازم برای رشد و نمو مناسب را داشته باشد.
به عبارت دیگر شاخه های اضافی پایه گیاه باید با تمرکز بر روی یک شاخه مناسب و با کیفیت هرس و حذف شود تا توان گیاه یا درختچه برای رشد در سال های آتی افزایش پیدا کند.
در هنگام کاشت و هرس گیاهان فضای سبز باید به این نکته توجه شود که هرس و پاکسازی شاخه های اضافی گیاهان باید طوری انجام شود که فضای لازم برای رشد و نفس کشیدن شاخه های داخلی و زیرین گیاهان فراهم شده چون تراکم بسیار زیاد شاخه های گیاه باعث پایین آمدن کیفیت رشد و نمو گیاه می شود.
همچنین باید توجه داشت که هرس گیاهان فضای سبز و پاکسازی گیاهان و درختچه های فضای سبز باید با توجه به عمر گیاه و در یک دوره زمانی مناسب انجام شود چون هرس بد موقع گیاه ممکن است باعث کاهش توانایی گیاه و خشک شدن آن شود.
لازم به ذکر است که عکس العمل درختان و گیاهان مختلف در مقابل هرس گیاهان فضای سبز و برش شاخه ها بسیار متفاوت است به همین دلیل برای آنکه گیاه یا درخت در هنگام هرس دچار آسیب دیدگی نشود بهتر است به نکاتی مثل نحوه رشد، میزان رشد سالیانه، شرایط فتو سنتز گیاه، نحوه تغذیه و آب رسانی به شاخه ها، هورمون های گیاهی، فیزیولوژی درخت یا گیاه و غیره توجه شود.
بنابراین کسی که هرس گیاهان فضای سبز را انجام می دهند علاوه بر توانایی و تبحر در انجام این کار باید از دانش و شناخت لازم نسبت به گیاهان مختلف هم برخوردار باشد تا کار خود را به موقع و با توجه به ویژگی های خاص گیاه انجام دهد کوچک ترین کم کاری و بی توجهی در هنگام هرس گیاهان فضای سبز باعث آسیب دیدن یا خشک شدن آنها می شود.
مزایا و فواید هرس کردن گیاهان فضای سبز
هرس گیاهان فضای سبز می تواند فواید و مزایای زیادی برای گیاه داشته باشد از جمله مزایا و فواید هرس کردن گیاهان فضای سبز می توان به مواردی مانند نگهداری اندازه گیاه یا درخت در حد مطلوب و جلوگیری از رشد بیش از اندازه یا تراکم بالای شاخه ها، حذف و اصلاح شاخه های خشکیده، بیمار، ضعیف و شکسته، حذف شاخه های روی هم افتاده و خمیده،
خلوت کردن قسمت های داخلی گیاه برای کمک به چرخش بهتر هوا و کمک به فرایند فتو سنتز، دریافت بهتر نور خورشید توسط شاخه های زیرین، جوان سازی درختچه های مسن، حذف شاخه های ناخواسته، بد شکل و نابجا، توزیع و ساماندهی مناسب شاخه ها در جهات مختلف و ایجاد فضا برای رسیدن نور و هوا به آنها، ایجاد تعادل بین اندام های رویشی و سیستم ریشه و غیره اشاره کرد.
شناخت فیزیولوژی و ساختار درخت یا گیاه چه تاثیری در هرس آن دارد؟
شناخت فیزیولوژی و ساختار درختان یا گیاهان فضای سبز می تواند تاثیر مهم و غیرقابل انکاری در تحریک گلدهی و بار دهی درختان یا درختچه های میوه داشته باشد.
به این معنا که شخص هرس کننده درخت باید از شناخت و آگاهی لازم نسبت به فیزیولوژی درخت و انواع جوانه ها و نحوه گلدهی آن برخوردار باشد. به شکلی که در هنگام هرس گیاهان فضای سبز علاوه بر آنکه شاخه های بار ده و مستعد حذف نشود طوری درخت هرس شود که باعث افزایش کیفیت بار آن گردد.
یعنی شخص هرس کننده باید اطلاعات لازم در زمینه شناخت درخت و نحوه گلدهی شاخه های یک ساله، 2 ساله و فصل جاری را داشته باشد چون با هرس اشتباه و غیر اصولی شاخه های یک درخت ممکن است روند بار دهی آن مختل شود به عنوان مثال درختچه توری و پیروکانتا اگر به صورت غیر اصولی هرس شوند ممکن است تا چندین سال تولید گل و میوه آنها با مشکل مواجه شده و حتی مختل گردد.
سخن پایانی
دانستن نکات مهم هرس گیاهان فضای سبز در هنگام انجام اینکار علاوه بر آنکه باعث بالا رفتن کیفیت رشد و نمو گیاه می شود کیفیت نمای ظاهری گیاه را هم ارتقا داده و چشم نواز می کند.
هرس گیاهان فضای سبز باید حتی المقدور زمانی انجام شود که رشد و نمو گیاه محدود شده باشد چون هرس گیاه در فصول رشد و نمو گیاه ممکن است باعث خارج شدن آب و رطوبت از نقاط برش خورده و خشک شدن گیاه شود.
لذا بهترین زمان برای هرس گیاهان فضای سبز فصل زمستان به خصوص نیمه دوم این فصل است چون با آغاز فصل بهار درخت در هنگام شکوفایی با سرعت و کیفیت بهتری نسبت به ترمیم برش های ایجاد شده اقدام کرده و نقاط آسیب دیده را ترمیم می کند.
از آنجایی که نگهداری گیاهان یک باغ یا فضای سبز بسیار مهم است می توانید برای جلوگیری از آسیب یا بیماری هایی که ممکن است به برخی گیاهان وارد شود از مشاوره گیاه پزشکی هم بهره مند شوید.