معرفی انواع و اقسام فضاهای سبز و فواید آن

انواع و اقسام فضاهای سبز

معرفی انواع و اقسام فضاهای سبز می تواند در شناخت فضاها و سطوح سبز شهری و غیر شهری بسیار موثر باشد. همچنین تنوع محوطه ی سبز به فضای شهری محدود نمی شود و این تفاوت و تنوع را می توان در فضاهای غیر شهری هم به وضوح مشاهده کرد.

معمولا انواع و اقسام فضاهای سبز از نظر نوع کاربرد و شرایط اکولوژیکی با هم متفاوت هستند. مثلا زمین های ورزشی که با چمن طبیعی یا مصنوعی پوشانده می شوند طراحی فضای سبز مختص بخود را دارند و با هدف زیبایی و تناسب ظاهری فضای بازی طراحی و اجرا می شوند و افراد طراح و مجری انتظار هیچگونه کاهش آلودگی صوتی، دمایی یا تصفیه هوا را از اینگونه فضاها ندارند و کاربرد آن فقط ورزشی و ظاهری است. لذا فضاهای سبز با توجه به کارکرد و هدفی که برای احداث آن ها در نظر گرفته می شود متفاوت هستند.

فضاهای سبز شهری از نظر کارکرد به چند دسته تقسیم می‌ شوند؟

 انواع و اقسام فضاهای سبز شهری از نظر کارکرد به سه دسته تقسیم می شوند. اولین بخش از فضاهای سبز شهری به فضا های عمومی اختصاص دارد که برای تفریح عموم مردم ساخته می شوند و همه مردم در شرایط مساوی می توانند برای گذراندن اوقات فراغت و تفریح از آن ها استفاده کنند. معمولا اینگونه فضاهای شهری با نام پارک شناخته می شوند.

فضاهای سبز عمومی مثل پارک ها معمولا مجهز به خدمات و تسهیلات عمومی هستند و برای استفاده عموم مردم احداث می شوند. هرچند غرض و هدف از احداث فضاهای سبز عمومی زیبایی شهری است و شهروندان می تواند برای گذراندن اوقات فراغت و هوا خوری به آنجا مراجعه کنند اما در خیلی از مواد ساختار گیاهان و درختان این فضاها می تواند طوری طراحی شود که از نظر اکولوژیکی و تصفیه هوا هم بتواند برای شهرها مفید باشند.‌

اگر فضاهای سبز شهری بزرگ باشند می توانند برای فضاهای شهری شبیه به شش عمل کرده و هوای عمومی منطقه را تصفیه کنند. بخش دوم فضاهای سبز نیمه عمومی هستند که بیشتر بر روی بازدهی اکولوژیک آنها تاکید می شود و تقریباً تعداد استفاده کنندگان از اینگونه فضاها محدود می باشد.

از جمله انواع و اقسام فضاهای سبز نیمه عمومی می‌توان به محوطه باز ادارات، بیمارستان ها، پادگان ها و غیره اشاره کرد که علاوه بر طراوت و پاکیزگی هوا می توانند نقش مهمی در زیبایی دیداری این فضاها داشته باشند.

بخش سوم به فضاهای سبز خیابانی مثل درختکاری حد فاصل مسیرهای پیاده رو و تردد ماشین ها، وسط بزرگراه های شهری، فضاهای کوچک، بلا استفاده و‌ پرت در نقاط مختلف شهری، میادین و غیره اشاره کرد.

‌فضای سبز ایجاد شده در این مکان ها علاوه بر آن که می تواند به زیباسازی فضای شهری از نظر ظاهری کمک کند علاوه بر آن می تواند به تسویه هوایی شهری هم کمک نماید.

از دیگر سطوح سبز شهری می توان به انواع زمین های ورزشی چمن کاری شده با چمن مصنوعی ، لچکی ها و جزیره های اطراف و کناره خیابان های مختلف اشاره کرد. به طور کلی اکثر فضاهای سبز شهری برای زیباسازی شهر و تصفیه هوای شهری می تواند کاربرد داشته باشند.

فضاهای سبزی شهری فقط به فضای سبز عمومی محدود نمی شود و خیلی افراد در خانه های ویلایی یا مجتمع های ساختمانی فضاهای سبز زیبا و مناسبی احداث می کنند.

هر چند استفاده از فضای سبز این مکان ها خصوصی است و به افراد خاصی اختصاص دارد اما درختان و گیاهان این مناطق می تواند به لحاظ تصفیه سازی هوا برای همه شهروندان یک شهر موثر و مفید باشند.

انواع و اقسام فضاهای سبز شهری

فضاهای سبز شهری از نظر کارکرد به سه بخش عمومی، نیمه عمومی و خصوصی تقسیم می شوند که هر یک از این فضاها با توجه به نوع کارکرد و هدفی که از طراحی و ساخت آن ها مورد توجه بوده است متفاوت می باشد.

اما بطور کلی فضاهای سبز شهری بیشتر برای زیبایی دیداری و کارکرد اکولوژیکی یا تصفیه هوای شهری ساخته می شوند.  می توان فضاهای شهری را به مواردی مثل پارک های جنگلی مصنوعی یا طبیعی، پارک های گیاه شناسی، فضاهای سبز خصوصی و نیمه خصوصی، فضاهای سبز عمومی، فضاهای سبز درون شهری و غیره اشاره کرد.

هریک از فضاهای سبز شهری کارکرد خاص خود را دارند اما همه این محوطه ها علاوه بر کارکردهای اختصاصی خود، دو کارکرد کلی و عمومی دارند که در همه آن ها مشترک است. یکی از این کارکرد ها زیبایی کلی فضای شهری و کارکرد مهم و منحصر به فرد دیگر آن کارکرد اکولوژیکی یا تصفیه هوای شهری است.

به بیان دیگر فضاهای سبز شهری بخصوص  پارک‌های جنگی می توانند در تصفیه هوای شهرهای بزرگ مثل شش عمل کرده و آلودگی هوا را تا میزان قابل ملاحظه ای کاهش دهند.

بام های سبز یا روف گاردن

بام های سبز یا روف گاردن از فضاهای سبز جدیدی هستند که در فضاهای شهری به شکل گسترده ایجاد می شوند. کوچک شدن فضاهای زندگی در شهرهای بزرگ و گسترش آپارتمان نشینی باعث از بین رفتن خانه های حیاط دار و ویلایی شده است که ساکنان آن ها می توانستند با کاشت گل ها، درختان و گیاهان مختلف یک محوطه ی سبز خصوصی کوچک داشته باشند.

امروزه در شهرهای بزرگ قیمت زمین بسیار بالا است و احداث پارک یا محوطه ی سبز شهری برای مسئولان شهری گران تمام می شود لذا ممکن است فضای سبز عمومی لازم متناسب با جمعیت مناطق مختلف شهری وجود نداشته باشد.

در خیلی از شهرهای بزرگ دنیا برای مقابله با چنین مشکلی اقدام به احداث فضاهای سبز در پشت بام می کنند که با عنوان روف گاردن شناخته می شود.

روف گاردن ها علاوه بر آنکه در جاهای پرت و پلای استفاده خانه ها مثل پشت بام ها ایجاد می شوند. می توانند یک فضای مناسب و دنج برای تفریح و استراحت ساکنان ساختمان های بزرگ و کوچک ایجاد کرده و به علاوه کارکرد اکولوژیکی داشته باشند و به تصفیه هوای شهرهای بزرگ کمک کنند.

دیوار های سبز ایده ای نو از انواع و اقسام فضاهای سبز

دیوارهای سبز از ترفند های جدید در شهرهای بزرگ برای ایجاد محوطه سبز می باشد. این دیوارها سطوحی هستند که به صورت عمودی برای تزیین بدنه و دیوار ساختمان شهری ایجاد می شوند. دیوارهای به شکل سبز می توانند نقش مهمی در افزایش کیفیت دیداری فضای ساختمان های بزرگ داشته باشند.

همچنین دیوارهای سبز در شهر های بزرگ می تواند به عنوان عایق صوتی و حرارتی عمل کرده و  انرژی مورد نیاز برای گرمایش و سرمایش این فضاها را کاهش دهند.

دیوارهای سبز همچنین می‌توانند عملکرد مناسبی از نظر زیبایی شناسی داشته باشند و فضاهای شهری را از نظر دیداری در حد مناسبی قرار دهند. کار کرد اکولوژیکی از دیگر کارکردهای دیوارهای سبز عمودی شهری است که می تواند در تصفیه هوای شهری موثر باشد.

سخن پایانی

معرفی انواع و اقسام فضاهای سبز شهری می تواند باعث بالا رفتن آگاهی شهروندان نسبت به این فضاها شود. فضاهای سبز شهری با توجه به نوع عملکرد به سه بخش عمومی، نیم عمومی و خصوصی تقسیم می شوند.

محیط های سبز عمومی به فضاهایی گفته می‌شود که برای زیبایی دیداری شهرها و تفریح و وقت گذرانی شهروندان ساخته می شوند از جمله این فضاها می توان به پارک های بزرگ و کوچک اشاره کرد.

محوطه سبزه نیمه عمومی به فضایی گفته می شود که در ساختمان ها و شرکت های دولتی و نیمه دولتی برای طراوت و لطافت محیط ایجاد می شود مثل حیاط بیمارستان ها، فضای پادگان های نظامی و غیره.

محوطه سبز خصوصی به فضاهایی گفته می شود که شهروندان برای زیبایی محل زندگی خود ایجاد می کنند مثل انواع باغ و باغچه.

هرچند هریک از انواع فضاهای سبز برای لطافت و زیبایی محوطه های مورد نظر ساخته می شوند اما همه فضاهای سبز می توانند کارکرد اکولوژیکی داشته باشند و به تصفیه هوای شهری کمک کنند.